Przewodnik - glony w akwarium

Niniejszy poradnik akwarystyczny służy do identyfikacji glonów oraz opisuje skuteczne i nieinwazyjne metody ich zwalczenia w akwariach słodkowodnych.

Zwracamy uwagę iż rozpoznanie gatunku a nawet rodzaju do jakiego należy dany glon jest trudne i obarczone dużym ryzykiem i praktycznie niemożliwe bez dokładnej analizy mikroskopowej. Dlatego w poniższym przewodniku przyjęto klasyfikację glonów na podstawie najczęściej spotykanych odmian w zależności od rodzaju zakwitu, który wywołują w akwarium. Są to określenia umowne i szeroko stosowane w praktyce akwarystycznej.

Uwaga: opisane metody walki z glonami dotyczą akwariów roślinnych - zatem nie szkodzą roślinom, ślimakom i delikatnym krewetkom hodowanym w zbiornikach tego typu.

Spis treści:

I.  Przewodnik po glonach akwariowych

• Zielenice jednokomórkowe - pył na szybie
• Zielenice punktowe - kolonijne
• Chlorophytaceae - krótkie zielenice nitkowate i pędzelkowate
• Oedogonium - delikatne krótkie nitki
• Rhizoclonium nitkowate (długie słabe nitki, wata)
• Spirogyra (długie mocne nitki)
• Euglenophyta - zielony zakwit wody
• Rhodophyta - krasnorosty, szantrasje
• Compsopogon
• Brązowe glony, wata (brunatnice)
• Okrzemki
• Cyanophyta - Sinice

II Pomoc w identyfikacji glonów ze zdjęcia

III. Najczęstsze przyczyny powstawania glonów

IV. Instrukcja: czyszczenie szyb i roślin z glonów

V. Mity związane z glonami w akwarium

 

Zielenice jednokomórkowe - pył na szybie lub korzeniach

Charakterystyka:

tworzą drobny jasnozielony pył porastający całą powierzchnię szyb akwarium, tworzy się efekt podobny do farby w spray'u. Cechą chaakterystyczną jest fakt iż glony te bardzo łatwo schodzą z szyb.

Przyczyny występowania:

Nadmiar mikroelementów rozpuszczonych w wodzie, intensywny wysyp występuje często w przypadku drastycznych zmian w systemie nawożenia - szczególnie mikroelementami.

Zwalczanie:

Wystarczy cotygodniowe przetarcie szyb podczas rutynowej podmiany wody do czasu wypracowania odpowiednich dawek nawozów.
Niektórzy akwaryści pozostawiają osad na szybach na ok 3 tygodnie, który po tym czasie odrywa się i jest wyłapywany przez filtr - ze względów estetycznych jest to jednak metoda dla leniwych.

Zapobieganie:

- ograniczenie przedostawania się światła słonecznego do wnętrza akwarium
- ograniczenie nawożenie mikroelementami, zmniejszenie dawek nawozów do 30% zalecanych przez producenta
Regularne podawanie preparatu tzw. "CO2 w płynie" (równolegle z nawożeniem dwutlenkiem węgla w formie gazowej)
- stosowanie lampy UV w systemie ciągłym, która zabija zarodniki glonów rozprzestrzeniające się w wodzie.

Zielenice punktowe (kolonijne)

Charakterystyka:
Porastają powierzchnię szyb w ustabilizowanych akwariach oraz liście wolno rosnących roślin.
Uważane za objaw zdrowego akwarium (zielenice punktowe są wrażliwe na toksyczne metability ryb rozpuszczone w wodzie).

Glony nie schodzą łatwo z szyb i głównie tym różnią się od pyłu na szybie akwarium.Przyczyny występowania:

Nadmiar mikroelementów rozpuszczonych w wodzie, intensywny wysyp występuje często w przypadku drastycznych zmian w systemie nawożenia.

Część akwarystów jako powód występowania nalotu na szybie akwarium podaje zbyt niski poziom CO2 lub niedobór fosforanów w wodzie, praktyka akwarystyczna zaprzecza jednak tym doniesieniom stawiając je pod znakiem zapytania.

Zwalczanie:
Wystarczy cotygodniowe przetarcie szyb podczas rutynowej podmiany wody.

W przypadku kolonii na liściach roślin - należy je odciąć, uważając jednak na to aby pozostawić odpowiednią ilosć liści umożliwiających roślinie dalszą wegetację w akwarium.

Zapobieganie:

• ograniczenie nawożenie mikroelementami.
• kontrola poziomu fosforanów w wodzie za pomocą testów na fosfor
• zastosowanie lampy UV w systemie ciągłym, która zabija zarodniki glonów rozprzestrzeniające się w wodzie.

Chlorophytaceae - krótkie zielenice nitkowate i pędzelkowate

Charakterystyka:
Glon porastający szyby, rośliny i osprzęt akwarium.
Ma postać dłuższych lub krótszych nitek, które oplatają kolejne liście młodych roślin.
Pierwszym objawem charakterystycznym dla rozwoju nitek jest wyraźny zielony nalot na liściach roślin.

Zdjęcia:

Zwalczanie:
Bardzo dobry rezultat można osiągnąć stosując preparat Femanga Algen Stop General, które świetnie niszczy wszelkie glony nitkowane.

Zapobieganie:
- warto posiadać w akwarium Krewetki Amano, które chętnie jedzą glony niktowate
- stosowanie lampy UV w systemie ciągłym, która zabija zarodniki glonów rozprzestrzeniające się w wodzie

Oedogonium - delikatne krótkie nitki

Charakterystyka:
Jak przy większości glonów nitkowatych ich pojawienie się w akwarium jest związana z niskim lub niestabilnym poziomiem CO2. Powodem może być brak komputera pH lub nieprawidowo ustawiony zegar. Dobrze aby docelowy poziom CO2 był osiągany jeszcze zanim pojawi się światło w akwarium lub w pomieszczeniu, w którym znajduje się zbiornik, mając na uwadze iż nawet niewielka ilość fotonów światła aktywuje proces fotosyntezy.

Oedogoniu to glon występujący w postaci warstwy delikatnych, jasnozielonych i krótkich nitek. Najczęściej porasta korzenie i kamienie, w bardziej zaawansowanym stadium - również rośliny w słabszej kondycji. Często pojawiają się na starych i uszkodzonych liściach oraz przy linii podłoża na niskopiennych roślinach.

Zdjęcia:

• niedobór CO2 lub lokalny brak CO2 spowodowany słabą cyrkulacją wody
• często występuję przy połączeniu niedoborów azotu i CO2

Zwalczanie:

• Zadbanie o odpowiedni poziom CO2 i włączanie dozowania minimum na 2h przez zapaleniem światła (biorąc także pod uwagę naturalne światło w pomieszczeniu)
• Bardzo dobry rezultat można osiągnąć stosując preparat Femanga Algen Stop General, które świetnie niszczy wszelkie glony nitkowane.
• glony te są chętnie zjadane przez ryby glonożerne i krewetki Amano
• zastosowanie lampy UV w systemie ciągłym w celu stałej eliminacji zarodników glonów bytująch w wodzie

Rhizoclonium nitkowate (długie słabe nitki, wata)

Charakterystyka:
porastające rośliny, kamienie i korzenie, często tworza bardzo długie nikti wyglądem przypominające watę.
Łatwo dają nawinąć się na palec i odrywają od powierzchni roślin, jednak mimo regularnego usuwania w bardzo szybkim tempie odrastają.

Zdjęcia:

Zwalczanie:
- dobrze sprawdza się dodanie torfu włóknistego do filtra - zawarte w nim garbniki wpływają limitująca na namnażanie się tych glonów.
- korzystne jest zwiększenie dawek podawanego azotu za pomocą nawozu azotowego np. Easy-life Nitro. Musi to być nawóz bez dodatku fosforanów, które w przypadku zakwitu glonów należy ograniczyć.
- jeśli pozwala na to obsada ryb - nalezy wprowadzić do akwarium Krewetki Amano, w ilości min 1sztuki/litr (doraźnie)
- 3-4 krotne dawki preparatu "CO2 w płynie" powodują uszkodzenie nitek bez negatywnego wpływu na rośliny i zwierzęta w akwarium
- bardzo dobry rezultat można osiągnąć stosując preparat Femanga Algen Stop General, które świetnie niszczy wszelkie glony nitkowane.

Zapobieganie:
- warto posiadać w akwarium Krewetki Amano, które chętnie jedzą glony nitkowate.
- stosowanie lampy UV w systemie ciągłym, która zabija zarodniki glonów rozprzestrzeniające się w wodzie.

Spirogyra (długie mocne nitki)

Charakterystyka:
Długie mocne nitki, ciężkie do rozerwania palcami.
Przeprowadzają intensywną fotosyntezę i często wydzielają pęcherzyki gazów.
Nie są jedzone przez krewetki i ryby glonożerne.

Zdjęcia:

Zwalczanie:
- Należy zastosować Niemiecki preparat Femanga Algen Stop General, które świetnie niszczy wszelkie glony nitkowane. Polecamy na glony Spirogyra!
- zwiększenie poziomu dwutlenku węgla
- 3-4 krotne dawki preparatu "CO2 w płynie" powodują uszkodzenie glonów bez negatywnego wpływu na rośliny i zwierzęta w akwarium
- korzystne jest zwiększenie dawek podawanego azotu za pomocą nawozu azotowego np. Easy-life Nitro. Musi to być nawóz bez dodatku fosforanów, które w przypadku zakwitu glonów należy ograniczyć
- Uwaga: nie skutkuje na nie zaciemnienie akwarium ani dozowanie kwasu borowego do wody

Zapobieganie:
- kontrola poziomu azotanów w wodzie akwariowej za pomocą testów
- umieszczenie w akwarium korzeni lub dodatek torfu do filtra - ten rodzaj glonów nie lubi związków humusowych i garbników w wodzie

Euglenophyta - zielony zakwit wody

Charakterystyka:
Charakterystyczne mleczno-zielonkawe zabarwienie wody.
Od zakwitu pierwotniaków różni się kolorem: zakwit glonów jest zawsze zielonkawy, pierwotniaków - mlecznobiały.
 

Zdjęcia:

Zwalczanie:
Najbardziej efektywny sposób to regularne podmiany wody, zaciemnienie na 3 dni i filtrowanie wody przez lampę UV o dużej mocy.
Zalecamy wymiane części wkładów na watę filtracyjną w celu zatrzymania glonów (wata powinna być wymieniana codziennie) lub filtrację przez filtr okrzemkowy
- zastosowanie preparatu klarującego wodę, który zbija glony w większe fragmenty i umożliwia ich zatrzymanie w wacie filtracyjnej
- 3-4 krotne dawki preparatu "CO2 w płynie" powodują uszkodzenie glonów bez negatywnego wpływu na rośliny i zwierzęta w akwarium

Zapobieganie:
- ograniczenie przedostawania się światła słonecznego do wnętrza akwarium
- dozowanie dwutlenku węgla do wody.
- stosowanie lampy UV w systemie ciągłym, która zabija zarodniki glonów rozprzestrzeniające się w wodzie.

Rhodophyta - krasnorosty, szantrasje

Charakterystyka:
brunatno-purpurowe pędzelki porastające wolno rosnące rośliny, kamienie i korzenie lub ściany akwarium w pobliżu dna, żwir w rogach akwarium, elementy wyposażenia akwarium (najczęściej wyloty filtra). Osiągają długość do 6mm, choć zdarzają się okazy przekraczające 1cm. Potocznie nazywane "krasnalami" lub glonami brodatymi.

Przy twardej wodzie wbudowują wapń w swoje strurktury co sprawia iż są niechętnie zjadane przez ryby glonożerne. Glon trudny do usunięcia, potrafi pojawić się nawet w długo funkcjonujących stabilnych akwariach.

Zdjęcia:

• zbyt wysoki poziom rozpuszczonych substrancji organicznych w wodzie (tzw. COD) psowodowano np. tzw. "starą wodą", czyli wodą bogatą w kwasy organiczne pochodzące z metabolitów ryb i rozkładu roślin
• butwiejące korzenie
• nie sprzątane regularnie rozkładające się fragmenty roślin
• gnijące pozostałości nadmiaru pokarmu dla ryb
• brak regularneczo czyszczenia powierzchni dna z detrytusu
• w skrajnych przypadkach przenawożenie żelazem
• bardzo często krasnorosty występują w akwariach z nieodpowiednią filtracją wynikającą z niedostatecznej mocy filtracyjnej (np. sam filtr wewnętrzny na akwarium 150l) lub słabym rozwojem bakterii nitryfikacyjnych w filtrze.
• niedobór CO2 wywołany brakiem dozowania dwutlenku węgla do wody lub słabą cyrkulacją wody w akwariach zasilanych CO2 (za słaby filtr) w przypadku mocno oświetlownych zbiorników
• nieodpowiednie parametry wody (zbyt twarda woda)

Zwalczanie:

• zwiększenie podmian wody do 2x w tygodniu z wykorzystaniem wkładu węgla aktywnego w filtrze
• sprawdzenie cyrkulacji wody w akwarium i jej poprawienie
• 3-4 krotne dawki preparatu "CO2 w płynie" powodują uszkodzenie krasnorostów bez negatywnego wpływu na rośliny i zwierzęta w akwarium, zalecamy stosowanie go za pomocą strzykawki bezpośrednio na powierzchnię glonów. Po jakimś czasie staną się czerwone, potem białem aż w końcu ulegną rozpuzczeniu.
• wprowadzenie do akwarium kosiarek i krewetek Amano
• często jedyną skuteczną metodą jest mechaniczne usuwanie (szczotkowanie) powierzchni korzeni i skał do czasu aż przestaną się pojawiać na nowo

Czytaj więcej w artykule: zwalczanie krasnorostów przy pomocy preparatu ADA Phyton Git

Zapobieganie:
Regularne podawanie preparatu tzw. "CO2 w płynie" (równolegle z nawożeniem dwutlenkiem węgla w formie gazowej)
Należy monitorować wodę przy pomocy testów COD, informujących o stopniu zanieczyszczenia wody.
Warto wprowadzić do wody dodatkowe szczepy bakterii nitryfikacyjnych oraz zadbać o regularne nawożenie dwutlenkiem węgla
Zmiękczenie wody do podmian poprzez zastosowanie filtra odwróconej osmozy (RO)
Stosowanie lampy UV w systemie ciągłym, która zabija zarodniki glonów rozprzestrzeniające się w wodzie.
 

Compsopogon

Charakterystyka:
Charakterystyczne niebiesko-szaro-zielone glony porastające wolno rosnące rośliny, korzenie i powierzchnię żwiru. Ich plecha przybiera rozgałęzioną formę imitującą "drzewko"

Zdjęcia:

Zapobieganie:
Regularne dozowanie CO2

Glony brązowe (brunatnice)

Charakterystyka:
Glony o brązowym zabarwieniu. Porastają szyby akwarium w postaci brązowego nalotu lub liście roślin w postaci małych brązowych kłębków plechy
W odróżnieniu od okrzemek łatwo usuwa się je z z szyb i powierzchni liści.

Potocznie nazywane są brunatnicami, choć faktycznie grupa ta dotyczy wyłącznie glonów morskich.

Zdjęcia:

Zapobieganie:
Przy zakładaniu akwarium zaplanować (poradzić się!) odpowiednią moc oświetlenia.

Okrzemki

Charakterystyka:

Charakterystyczne jasno brązowe glony. często o złocistym zabarwieniu.
Łatwe do rozpoznania z uwagi na dużą zawartość krzemu w ścianie komórkowej - są twarde gdy próbuje się je rozetrzeć między dwoma płaskimi powierzchniami.

W odróżnieniu od brunatnic ciężko usuwa się je z powierzchni liści.

Preferują zacienione miejsca akwarium.
 

Zdjęcia:

Zwalczanie:

Regularne podmiany wody i usuwanie mechaniczne z powierzchni skał i roślin.
Dodanie szczepów bakterii nitryfikacyjnych i pożywki w celu przyspieszenia procesu dojrzewania akwarium.
Po kilku tygodniach przy zachowaniu powyższych czynności okrzemki znikają samoczynnie.
Są zjadane przez otoski.

Zapobieganie:

Zwiększenie wydajności filtracji (rzadko występują przy stosowaniu wydajnych filtrów kubełkowych).
Uruchamianie nowego bądź restartowanie akwarium na dojrzałym filtrze wraz z częściowym dodatkiem wody zlanej z dojrzałego akwarium.

Cyanophyta - Sinice

Charakterystyka:

Sinice nie są glonami, lecz cyjanobakteriami przeprowadzającymi proces fotosyntezy.

Tworzą charakterystyczne, zielonkawe plechy przypominające starą pajęczynę, porastające dywanowo powierzchnię dna i roślin. Często w wyniku intensywnej fotosyntezy wydzielają pęcherzyki gazów.

Bardzo intensywnie pobierają związki azotowe z wody przyczyniając się do zagłodzenia roślin, które przy zakwicie sinic często wykazują niedobory azotu.Bardzo często pojawiają się w warstwie podłoża przy przedniej szybie akwarium, gdzie są jednak niegroźne i łatwe do usunięcia mechanicznie

Ich hharakterystyczną cechą jest zapach, który uwydatnia się po roztarciu w palcach sinicowej plechy.

Zdjęcia:

II. Pomoc w identyfikacji glonów

Nie jesteś pewien jakie masz glony lub nie potrafisz ich zidentyfikować na podstawie tego przewodnika?

Opublikuj zdjęcie na naszym forum dyskusyjnym tutaj a pomożemy Ci zidentyfikować problem!

Wgraj zdjęcie swoich glonów

 

III. Najczęstsze przyczyny powstawania glonów

W akwariach spotykamy wiele form zakwitów glonowych, przy czym wszystkie są niepożądane ze względu na niskiefwalory estetyczne i ogólną kondycję zbiornika. Najczęściej przyczyną plagi glonów są podstawowe błędy akwarysty, który zapomina iż zarodniki glonów są w każdym akwarium - a za to czy dojdzie do ich nadmiernego wzrostu odpowiada konkurencja pokarmowa i równowaga biologiczna między roślinami wyższymi a glonami.
 

Wyróżniamy 5 ogólnych powodów rozwoju glonów (błędów akwarysty):

1. Niedostateczna filtracja

75% plag glonów jest wywoływane przez skutki mało wydajnej filtracji, która pociąga za sobą nadwyżki jonów amonowych w wodzie (amoniak i jony NH4+) - chętnie wykorzystywanych przez glony (Amoniak jest transportowany biernie przez błony komórkowe, nie wymaga więc nakładów energii na jego transport do komórek).

Obowiązuje tu zasada - nigdy za wiele.

Bardzo dobrze znaczenie filtracji w rozwoju glonów ilustruje przypadek:
Akwarysta posiada 2 akwaria: 100l wyposażone w filtr kubełkowy do 150l i akwarium 300 litrów wyposażone w filtr kubełkowy dedykowany do akwarium 600l.  W mniejszym zbiorniku ma ciągły problem z glonami.
Można sobie tylko wyobrazić jak wielkie było jego zdziwienie gdy na czas restartu akwarium 300l przełożył większy filtr do mniejszego akwarium. W ciągu 3 dni wszystkie glony zrobiły się białe i rozpuściły się!

2. Zbyt częste grzebanie w podłożu

Większość początkujących akwarystów po zasadzeniu roślin i zalaniu zbiornika wodą, przez najbliższe tygodnie intensywnie grzebie w podłożu przesadzając rośliny i zmieniając kompozycję według wskazówek innych lub własnych rozmyślań.

Jest to błąd!

Szkielet aranżacji przygotowuje się na papierze lub w wyobraźni i dopracowuje podczas sadzenia roślin przed zalaniem akwarium wodą. Następnie rośliny powinny być zostawione w spokoju aż do najbliższej przycinki roślin.  To przycinanie i formowanie roślin kształtuje kompozycję wizualną akwarium - nie ich ciągłe przesadzanie, które powoduje przedostanie się żyznego substratu do słupa wody i nagły skok zawartości mikroelementów w wodzie przyczyniający się do wykwitu glonów.

Należy pamiętać iz po przycięciu roślin, fragmenty znajdujące się w toni wodnej należy usunąć z akwarium aby ograniczyć ilość materii organicznej rozpuszczonej w wodzie (COD).

Obejrzyj film instruktażowy roslinyakwariowe.pl: Przycinanie roślin w akwarium
 

3. Nagła zmiana w sposobie oświetlenia

Nagła zmiana sposobu oświetlenia taka jak wydłużenie czasu oświetlenia, jego mocy, źródła światła (np. świetlówki na HQI) czy też jakości (wymiana zbyt dużej ilości świetlówek na nowe w tym samym czasie) przyczynia się do nadmiernego wzrostu glonów.

Glony jako organizmy proste - jednokomórkowe lub wielokomórkowe, nie tworzące zaawansowanych tkanek, o wiele szybciej niż rośliny wyższe reagują na zmianę środowiska. Reagują szybciej zarówno na czynniki niekorzystne, jak i korzystne i są tu w stanie osiągnąć w pewnym stopniu przewagę nad roślinami wyższymi.

Należy pamiętać iż wszystkie zmiany związane z oświetleniem przeprowadzamy stopniowo, tak aby rośliny mogły zaadoptować się do nowych warunków.
 

4. Nieumiejętne stosowanie nawozów

Należy pamiętać iż glony rosną lepiej w twardej i zasadowej wodzie - dlatego warto jest zadbać o jej jakość np. poprzez zastosowanie gotowych granulatów dla roślin stabilizujących parametry wody lub zastosowanie do podmian wody z filtra odwróconej osmozy (RO).

Oprócz parametrów wyjściowych wody duże znaczenie ma stosowanie nawozów - często w dawkach przekraczających zalecenia producentów a także nieumiejętne nawożenie na własną rękę solami chemicznymi. Źle dobrane proporcje lub kolejność stosowania specyfików mogą mieć niekorzystny wpływ na przyswajalność substancji dostępnej w wodzie.

Duże znaczenie w nawożeniu roślin odgrywa dwutlenek węgla - jego suplementacja do wody akwariowej wpływa na obniżenie pH, poprawienie ogólnej kondycji roślin i pośrednio - przewagę nad glonami. Warto zadbać również o odpowiednią cyrkulację wody, która w gęsto obsadzanym akwarium pozwoli dotrzeć wodzie z rozpuszczonymi substancjami bezpośrednio w pobliże każdej blaszki liściowej.

5. Zbyt mała ilość roślin

Statystyczne akwarium posiada zaledwie 10-15% powierzchni dna porośnięte roślinami. Oznacza to iż w przypadku zachwiania równowagi w akwarium biomasa roślin jest zbyt mała by konkurować z glonami i taki zbiornik jest z góry skazany na inwazję glonów.

Zaleca siię zwiększenie masy roślin aby obejmowała MINIMUM 50% dna akwarium, co sprawi iż stworzymy swego rodzaju filtr biologiczny usuwający nadmiar metabolitów ryb i związków mineralnych z wody.

Przeczytaj więcej nt. przyczyn rozwoju glonów w akwarium
Aby dowiedzieć się więcej jak powinno funkcjonować zdrowe i efektowne akwarium roślinne przeczytaj poradnik: 10 niezbędnych elementów do założenia zdrowego akwarium
 

IV. Instrukcja: Czyszczenie szyb i roślin z glonów

Mimo tego iż rozpoczynamy walkę z glonami (chemiczną lub poprzez zaciemnienie) - należy przez cały okres kuracji usuwać gony mechanicznie.

Z szyb akwarium usuniemy je za pomocą ekierki, karty kredytowej lub gąbki. Odradzamy czyściki magnetyczne z uwagi na ryzyko przedostania się piasku pod powierzchnię czyścika i zarysowania szyb akwarium.

Twarde rośliny takie jak Anubias możemy oczyścić przecierając powierzchnię liści ostrą gąbką. W przypadku epifitów takich jak Microsorum, Bolbitis - możemy wyciągnąć rośliny z akwarium i doprowadzić do osuszenia powierzchni liści, zaatakowane nim glony zginą.

Zarażone liście innych gatunków roślin należy usuwać odcinając je za pomocą ostrych nożyczek do cięcia roślin.

V. Mity związane z glonami w akwarium

Powinniśmy używać nawozów bez dodatku azotanów i fosforanów, ponieważ powodują wzrost glonów.

Mit: w obecnych akwariach odpowiednio doświetlonych, z wydajną filtracją nie ma potrzeby limitowania makroelementów dla roślin wodnych.

Warunkiem jest jednak dozowanie dwutlenku węgla do wody, który umożliwi roślinom wykorzystanie makroelementów rozpuszczonych w wodzie.

Wodę, która wlewamy do akwarium należy sterylizować w celu usunięcia zarodników glonów

Mit: zarodniki glonów już dawno znajdują się w akwarium - to naturalne i świadczące o tym, że zbiornik jest żywy i funkcjonuje jako ekosystem biologiczny.

Przyniosłem od Kolegi roślinki z jego akwarium i mam teraz plagę glonów

Mit: zarodniki glonów i tak z pewnością miałeś już w swoim akwarium lub dostarczyłeś je wraz z wodą kranową. Musiałeś popełnić błąd, który spowodował rozwój glonów - wróć na początek tego poradnika i odnajdź przyczynę.

Które świetlówki antyglonowe polecacie?

Mit: nie ma czegoś takiego jak świetlówki na glony. To naciąganie akwarystów na kupno produktów, które rzekomo niszczą glony - taka świetlówka przy okazji zabiłaby również rośliny i wszystkie organizmy żywe w akwarium.

Jedyne świetlówki na glony jakie stosuje się w akwarystyce to świetlówki UV, które montuje się w specjalnych szczelnych lampach, poza akwarium - ponieważ zamontowane w pokrywie oświetleniowej będą szkodliwe dla organizmów żywych. Światło UV jest szkodliwe dla skóry i wzroku!

Woda w moim akwarium jest mlecznobiała - jaki to rodzaj zakwitu glonów?

Mit: jeśli woda w Twoim akwarium jest biała a nie zielonkawa - nabawiłeś się zakwitu pierwotniaków a nie glonów

W moim akwarium na liściach roślin pojawiły się dziwne biały glony (nalot) - są bardzo twarde i cięzko schodzą z liści

Mit: Twoje liście nie są porośnięte glonem - to osad węglanu wapnia, który spowodowany jest brakiem dozowania lub niedoborem CO2 w akwarium. Glony nie mają białego koloru ponieważ posiadają barwniki fotosyntetyczne potrzebne do fotosyntezy.

W moim akwarium pojawiły się dziwne białe glony, przymocowane do powierzchni za pomocą nóżki z której wyrastają białe witki.

Mit: nie ma glonów koloru białego. W Twoim akwarium rozwinęły się stułbie - drapieżne organizmy pochodzenia zwierzęcego, które polują na drobne ryby i krewetki. Często podobnie wyglądają plechy białej pleśni, które wyrastają w świeżych akwariach lub w zbiornikach pozbawionych flory bakteryjnej np. po leczeniu ryb.

 

I. Wstęp - przyczyny powstawania glonów

W akwariach spotykamy wiele form zakwitów glonowych, przy czym wszystkie są niepożądane ze względu na niskiefwalory estetyczne i ogólną kondycję zbiornika. Najczęściej przyczyną plagi glonów są podstawowe błędy akwarysty, który zapomina iż zarodniki glonów są w każdym akwarium - a za to czy dojdzie do ich nadmiernego wzrostu odpowiada konkurencja pokarmowa i równowaga biologiczna między roślinami wyższymi a glonami.
 

Wyróżniamy 5 ogólnych powodów rozwoju glonów (błędów akwarysty):

1. Niedostateczna filtracja

75% plag glonów jest wywoływane przez skutki mało wydajnej filtracji, która pociąga za sobą nadwyżki jonów amonowych w wodzie (amoniak i jony NH4+) - chętnie wykorzystywanych przez glony (Amoniak jest transportowany biernie przez błony komórkowe, nie wymaga więc nakładów energii na jego transport do komórek).

Obowiązuje tu zasada - nigdy za wiele.

Bardzo dobrze znaczenie filtracji w rozwoju glonów ilustruje przypadek:
Akwarysta posiada 2 akwaria: 100l wyposażone w filtr kubełkowy do 150l i akwarium 300 litrów wyposażone w filtr kubełkowy dedykowany do akwarium 600l.  W mniejszym zbiorniku ma ciągły problem z glonami.
Można sobie tylko wyobrazić jak wielkie było jego zdziwienie gdy na czas restartu akwarium 300l przełożył większy filtr do mniejszego akwarium. W ciągu 3 dni wszystkie glony zrobiły się białe i rozpuściły się!

2. Zbyt częste grzebanie w podłożu

Większość początkujących akwarystów po zasadzeniu roślin i zalaniu zbiornika wodą, przez najbliższe tygodnie intensywnie grzebie w podłożu przesadzając rośliny i zmieniając kompozycję według wskazówek innych lub własnych rozmyślań.

Jest to błąd!

Szkielet aranżacji przygotowuje się na papierze lub w wyobraźni i dopracowuje podczas sadzenia roślin przed zalaniem akwarium wodą. Następnie rośliny powinny być zostawione w spokoju aż do najbliższej przycinki roślin.  To przycinanie i formowanie roślin kształtuje kompozycję wizualną akwarium - nie ich ciągłe przesadzanie, które powoduje przedostanie się żyznego substratu do słupa wody i nagły skok zawartości mikroelementów w wodzie przyczyniający się do wykwitu glonów.

Należy pamiętać iz po przycięciu roślin, fragmenty znajdujące się w toni wodnej należy usunąć z akwarium aby ograniczyć ilość materii organicznej rozpuszczonej w wodzie (COD).

Obejrzyj film instruktażowy roslinyakwariowe.pl: Przycinanie roślin w akwarium
 

3. Nagła zmiana w sposobie oświetlenia

Nagła zmiana sposobu oświetlenia taka jak wydłużenie czasu oświetlenia, jego mocy, źródła światła (np. świetlówki na HQI) czy też jakości (wymiana zbyt dużej ilości świetlówek na nowe w tym samym czasie) przyczynia się do nadmiernego wzrostu glonów.

Glony jako organizmy proste - jednokomórkowe lub wielokomórkowe, nie tworzące zaawansowanych tkanek, o wiele szybciej niż rośliny wyższe reagują na zmianę środowiska. Reagują szybciej zarówno na czynniki niekorzystne, jak i korzystne i są tu w stanie osiągnąć w pewnym stopniu przewagę nad roślinami wyższymi.

Należy pamiętać iż wszystkie zmiany związane z oświetleniem przeprowadzamy stopniowo, tak aby rośliny mogły zaadoptować się do nowych warunków.
 

4. Nieumiejętne stosowanie nawozów

Należy pamiętać iż glony rosną lepiej w twardej i zasadowej wodzie - dlatego warto jest zadbać o jej jakość np. poprzez zastosowanie gotowych granulatów dla roślin stabilizujących parametry wody lub zastosowanie do podmian wody z filtra odwróconej osmozy (RO).

Oprócz parametrów wyjściowych wody duże znaczenie ma stosowanie nawozów - często w dawkach przekraczających zalecenia producentów a także nieumiejętne nawożenie na własną rękę solami chemicznymi. Źle dobrane proporcje lub kolejność stosowania specyfików mogą mieć niekorzystny wpływ na przyswajalność substancji dostępnej w wodzie.

Duże znaczenie w nawożeniu roślin odgrywa dwutlenek węgla - jego suplementacja do wody akwariowej wpływa na obniżenie pH, poprawienie ogólnej kondycji roślin i pośrednio - przewagę nad glonami. Warto zadbać również o odpowiednią cyrkulację wody, która w gęsto obsadzanym akwarium pozwoli dotrzeć wodzie z rozpuszczonymi substancjami bezpośrednio w pobliże każdej blaszki liściowej.

5. Zbyt mała ilość roślin

Statystyczne akwarium posiada zaledwie 10-15% powierzchni dna porośnięte roślinami. Oznacza to iż w przypadku zachwiania równowagi w akwarium biomasa roślin jest zbyt mała by konkurować z glonami i taki zbiornik jest z góry skazany na inwazję glonów.

Zaleca siię zwiększenie masy roślin aby obejmowała MINIMUM 50% dna akwarium, co sprawi iż stworzymy swego rodzaju filtr biologiczny usuwający nadmiar metabolitów ryb i związków mineralnych z wody.

Przeczytaj więcej nt. przyczyn rozwoju glonów w akwarium
Aby dowiedzieć się więcej jak powinno funkcjonować zdrowe i efektowne akwarium roślinne przeczytaj poradnik: 10 niezbędnych elementów do założenia zdrowego akwarium