Charakterystyka najpopularniejszych preparatów antyglonowych i ich wpływ na rośliny akwariowe

Poniższy artykuł jest treścią pracy magisterskiej Piotr Baszuckiego, twórcy Serwisu roslinyakwariowe.pl
pełny tekst pracy w formacie PDF jest dostępny tutaj


Na rynku akwarystycznym dostepna jest rzesza ró'norodnych preparatów antyglonowych. Na potrzeby pracy przebadano wstepnie kilka najpopularniejszych i oddano je próbom wpływu na plonowanie glonów z rodzaju Pediastrum oraz makrofitu Lemna minor.

Po wstepnych szacunkach do dalszych, szczegółowych badan wybrano preparaty: ZMF ALGO-stop fix® oraz Tropical Algin®.

Tetra Algumin® (250ml, dawkowanie 1ml/2l) – preparat jest wyciagiem z torfu. Badanie spektroskopii atomowej nie wykazało w nim obecnosci miedzi. Jest to srodek, który skutecznie wpływa a zwalczanie flory glonowej w akwariach. Zawarte w nim humusy obniżaja pH wody, dodatkowo chelatuja inne pierwiastki rzydatne do wegetacji roslin, dzieki czemu nie moga byc efektywnie pobierane przez glony, które przegrywaja w ten sposób konkurencje pokarmowa z roslinami wyższymi.

Aby podkreslic skutecznosc wyciagów torfowych przytoczyc można praktyczne doswiadczenie, jakie zostało zastosowane w Ogrodzie Botanicznym
we Wrocławiu, gdzie w celu zwalczenia glonów w akwariach wprowadzono preparat yprodukowany w Instytucie Torfowym w Elblagu. Użyty do tego celu proszek ozsypywano na powierzchni wody w ilosci 1,25 g na 1 litr wody. Przy opadaniu proszku woda po czasie 1/2 godziny nabierała barwy mocnej herbaty. Już po 30 odzinach zaobserwowano odpadanie sinic (Cyanophytae) z lisci roslin. Po 10 dniach rosliny i szyby były już zupełnie oczyszczone z glonów. Mimo tak radykalnego oksycznego działania kwasu humusowego obserwowano działanie stymulujace na rosliny wyższe, które nie wykazywały zahamowania wzrostu (Guminski, 1990).

Według Guminskiego glony Pediastrum sa przykładem glonów, które reaguja pozytywnie na kwasy humusowe. Generalnie zwiazki próchniczne chelatuja
wielowartosciowe jony metali, ułatwiaja pobieranie żelaza i fosforu a utrudniaja pobierania wapnia i miedzi (Guminski, 1986).

Tetra Algizit® (10 tabletek, 1 tabletka/40l) – preparat w postaci rozpuszczalnych tabletek. Po rozpuszczeniu barwi wode na lekko błekitny kolor. Czynnikiem aktywnym jest monuron (20mg/tabl) – herbicyd, pochodna mocznika) o niepotwierdzonym działaniu kancerogennym (o czym informuja na opakowaniu-„ograniczone owody na jego rakotwórcze działanie”). Wiele danych wskazuje na to, że glony nie sa w stanie wytworzyc tolerancji na te
substancje (nawet po przeniesieniu materiału na czysta pożywke, fekt monuronu był nieodwracalny). Pochodne mocznika (monuron, diuron) nie należa do najefektywniejszych pestycydów graniczajacych plonowanie glonów (Brown i Lean, 1995).

Według instrukcji producenta – zwalcza glony natychmiastowo i duże ich ilosci. Producent zaleca umieszczanie tabletki w miejscu gdzie nie ma roslin i wystepuje stały uch wody sugerujac tym samym szkodliwy wpływ preparatu na rosliny. Z tego powodu zrezygnowano z jego kandydatury do badan.
ZMF ALGO-stop fix® (opakowanie 10ml, dawkowanie ml/20l) – bezbarwny płyn, bez zapachu o bardzo silnym działaniu. Według instrukcji już 5ml preparatu wystarcza do zwalczenia glonów w 100-litrowym zbiorniku. Zgodnie z informacja na opakowaniu powinien wykazywac działania hamujace wzrost glonów planktonowych, brunatnic a nawet sinic.

Nie zawiera miedzi a czynnik działania ze wzgledu na tajemnice firmy jest mi nieznany. Po wstepnych doswiadczeniach przy obserwacjach makroskopowych i na bazie pomiaru swieżej masy Lemna minor – stosunkowo mało szkodliwy

ZMF ALGO-stop depot® (opakowanie 12 tabletek). Według zapewnien producenta działa na glony nitkowate i pedzelkowate. Z racji braku sterylnego materiału badawczego odpowiadajacego docelowemu działaniu preparatu (glonów nitkowatych) – zrezygnowano z jego testowania.

Tropical Algin® (dawkowanie: 1ml/10l). Jeden z najczesciej stosowanych preparatów antyglonowych w kraju, zwłaszcza przez poczatkujacych akwarystów. To produkt naszego rodzimego producenta, który według zalecen ogranicza rozwój zielonych glonów. Niska cena produktu sugeruje użycie łatwo dostepnego i taniego składnika antyglonowego tak jest też w rzeczywistosci, gdyż preparat ten oparty jest na bazie pieciowodnego siarczanu
miedziprodukowanego m.in. przez Gliwickie Polskie Odczynniki Chemiczne (dane ze strony: http://www.bip.urpl.gov.pl/uploadedDocuments/biob.htm). Istnieje poglad, że powoduje on uwalnianie toksyn do wody i pogarsza jej własciwosci chemiczne, ponadto jest przyczyna tak zwanych wtórnych zakwitów (Oglecki, 2005).

Wiekszosc glonów wykazuje wrażliwosc na zwiekszona zawartosc miedzi w wodzie, np. zielenica Spirogyra nie toleruje obecnosci miedzi (Guminski, 1990).

Obserwacje dotyczace wpływu antyglonów na rosliny akwariowe

Wieloletnia praktyka akwarystyczna potwierdza negatywny wpływ preparatów antyglonowych na rosliny wyższe. Przez laików okreslane jest ono zwykle jako „gnicie roslin” – trudno jest opisac je dokładniej gdyż niekorzystne objawy charakteryzuja sie szerokim spektrum od pojawów chlorotycznych, po martwicze plamy na lisciach i obumieranie korzeni. Co do jednego, wiekszosc akwarystów wydaje sie byc pewna – informacja producentów jakoby preparaty antyglonowe były nieszkodliwe dla roslin wodnych nie jest zgodna z prawda.

Nie wiemy, czy obumieranie roslin w akwariach było zwiazane bezposrednio z wprowadzeniem srodków antyglonowych, czy może ogólna destabilizacja zbiornika (skoro dochodzi do zakwitu glonów warunki w zbiorniku nie sa ustabilizowane). Wydaje sie, że preparaty maja toksyczny wpływ na rosliny wodne dzieki obserwacjom etapu zwanego „startem zbiornika”. Jest to przypadek, gdy zakładane swieżo akwarium nie jest jeszcze wystarczajaco „dojrzałe” pod wzgledem zawartosci metabolitów ryb, obecnosci odpowiedniej liczebnosci bakterii nitryfikacyjnych i produktów ich metabolizmu. Najczestszym skutkiem ubocznym „swieżego zbiornika” sa wykwity glonów (szczególnie nitkowatych). W takiej sytuacji, gdy w zbiornikach stosowano preparaty antyglonowe – najczesciej obserwowano pogorszenie kondycji roslin.

Natomiast gdy w swieżym zbiornikach używano „naturalnych metod zwalczania glonów”, np. poprzez wprowadzenie słodkowodnej krewetki Caridina japonica („krewetka Amano”) – nie obserwowano tak drastycznego pogorszenia kondycji roslin.

Pełny tekst pracy magisterskiej możesz sciągnąć w formacie PDF kliknij tutaj