Oświetlenie akwarium

• Oświetlenie w akwarium - wybór rodzaju oświetlenia akwarium
• Barwa światła, widmo światła, oddawanie barw - objaśnienie
• Co wybrać - HQI czy T5?
• Podwieszanie lamp akwariowych

Witam.

Może znowu się temat powtarza, ale mam problem z oświetleniem w moim akwarium ok 200 l (100x40x50). Pokrywę mam oryginalną (AQUAEL), niestety tylko 2 świetlówki po 30W. Chciałabym dołożyć jeszcze 2, ale mam poważne wątpliwości czy uda mi się to zrobić (chyba się nie zmieszczą) z klasycznymi oprawkami byzgoszczelnymi, które znalazłam na www.warlight.pl (firma stucchi).

Czy komuś się to udało, a może macie jakiś inny pomysł?

 -------

Procesy asymilacyjne

Barwniki asymilacyjne

Przystosowania do wykorzystywania światła u roślin wodnych idą w dwóch kierunkach: przystosowań fizjologicznych w stosunku do zmieniającej się jakości promieni oraz przystosowania do zmniejszonej ilości światła.

U roślin lądowych najczęściej występujące barwniki asymilacyjne to:
chlorofil a i b, β-karoten oraz ksantofil.

Rośliny wodne posiadają te same barwniki, jednak w innych stosunkach ilościowych, ponadto w roślinach wodnych występują barwniki, których brak u roślin lądowych.

Rośliny sinozielone zawierające barwnik fikocyjaninę szczególnie silnie wykorzystują czerwone światło, natomiast czerwono zabarwione rośliny zawierające fikoerytrynę lepiej wykorzystują promienie o krótkich falach (zielononiebieskie) (Bernatowicz i Wolny, 1974).

U roślin wodnych istnieje ścisła zależność między ilością chlorofilu a głębokością występowania. Wraz z nią chlorofil coraz mniej racjonalnie spełnia zadanie barwnika absorbującego promienie świetlne, gdyż promienie czerwone, które wchłania, stopniowo zanikają. Rośliny przystosowują się wtedy do korzystania z zielonych promieni przenikających w głąb wody.

Jednym z przystosowań jest zwiększenie produkcji chlorofilu przejawiające się intensywniejszą barwą roślin rosnących na głębszych poziomach wody. Kolejne równie ważne przystosowanie – zwiększenie ilości chlorofilu b, który wykazuje większą zdolność absorpcji promieni o średniej długości fali (w porównaniu z chlorofilem a) – czyli obniżenie stosunku chlorofilu a do chlorofilu b w głębokiej wodzie, do której przenikają tylko zielone promienie.

Dodatkowo przepuszczalność świetlna liści roślin wodnych, których grubość nie przekracza jednej do trzech warstw komórek jest wielokrotnie wyższa od przepuszczalności liści roślin lądowych. Przystosowanie roślin wód słodkowodnych do ilości, światła ma tutaj znacznie większe znaczenie niż przystosowanie do jego barwy.

Dobowa intensywność asymilacji

Intensywność asymilacji jest proporcjonalna do intensywności światła.

W kwestii tej można stwierdzić daleko idącą zgodność ze zmianami intensywności światła, przy czym formy światłolubne (np. Elodea) lepiej wykorzystują silne promieniowanie w godzinach południowych od form cieniolubnych (np. Utricularia intermedia).

Na wielkość asymilacji ma wpływ postać rośliny. Doświadczenia prowadzone na trzech gatunkach rdestnicy o różnym kształcie liści wykazały, że liście całobrzegie (rdestnica połyskująca – Potamogeton lucens) wykazują najmniejszą asymilację; rdestnica gęsta (Potamogeton densus) – o liściach równowąskich – ma krzywą dobową asymilacji przebiegającą nieco wyżej; rdestnica o liściach pociętych na drobne nitki – rdestnica nitkowata (Potamogeton filiformis) – wykazuje największą zdolność asymilacyjną (Bernatowicz i Wolny, 1974). Rozczłonkowanie blaszki liściowej wpływa tu dodatnio na wykorzystywanie silnego promieniowania.

Różnorakie źródła informują, że maksimum asymilacji roślin submersyjnych przypada na godzinę 12-14 – związane jest to z kątem padanie promieni słonecznych, który w tych godzinach jest najwyższy, dzięki czemu więcej promieni dociera do głębszych warstw pod powierzchnią wody.

Fotosynteza

Natężenie fotosyntezy uzależnione jest od działania wielu czynników, przy czym zgodnie z prawem Leibiega jeden może ograniczać szybkość całego procesu.

Jak wynika z doświadczeń prowadzonych przez Pedersena (1999) okazuje się, że tak jak dla roślin lądowych w przypadku roślin wodnych więcej niż jeden czynnik może mieć charakter limitujący w stosunku do fotosyntezy (światło i dostęp dwutlenku węgla). W warunkach naturalnych fotosynteza polega ciągłym wahaniom, np. przy niedoborze dwutlenku węgla czy węglanów roślina nie może wykorzystać odpowiednich warunków termicznych czy świetlnych.

Fizjolodzy wyznaczają dla roślin tzw. punkt kompensacyjny, tj. punkt w zmieniającej się stopniowo intensywności światła, w którym asymilacja jest tak niska, że pokrywa jedynie zapotrzebowanie roślin na oddychanie. Na przykład w jeziorze humusowym warstwa kompensacyjna znajduje się już na głębokości od 0 do 1m i w tych wodach rośliny autotroficzne przeżywają jedynie w najżyźniejszej 1-metrowej warstwie wody (Bernatowicz i Wolny, 1974).

Punkt kompensacyjny roślin cieniolubnych zostaje osiągnięty przy niższym natężeniu światła niż w przypadku rośliny światłolubnej. Dolna granica intensywności światła, przy której rozpoczyna się asymilacja wynosi ok. 20 luksów.

Rośliny wodne reagują specyficznie na skład widma światła przenikającego pod powierzchnię wody. Przy nadmiarze światła pomarańczowego i jasnoczerwonego mają one tendencję do wydłużania międzywęźli, natomiast w przypadku nadmiaru promieni niebieskich i fioletowych (przy dużym niedoborze światła pomarańczowego) – mają tendencję do „płożenia” się na dnie.

Zbyt wysokie natężenie światła objawia się tym, że rośliny nie osiągają właściwych rozmiarów, rozety ulegają zwarciu a ogonki liściowe wyraźnemu skróceniu. Bardzo często występuje nadmiar barwy czerwonej, nawet u tych gatunków, które jej normalnie nie posiadają – związane jest to z produkcją antocyjanów, których rolą jest ochrona niżej położonych barwników chlorofilowych (antocyjanom przypisuje się rolę ochronną przed promieniowaniem nadfioletowym gdyż wiele z nich ma zdolność absorbowania światła w zakresie nadfioletu – Kopcewicz, 2002).

Niedobór oświetlenia objawia się osłabieniem lub całkowitym zanikiem barwy czerwonej, która występuje u wielu roślin podwodnych naturalnie. Liście ulegają skarleniu, a u gatunków łodygowych obserwuje się utratę liści w dolnych partiach łodygi. Poza tym zakłócana jest intensywność barw, określana w ogrodnictwie jako „wypłonienie”.

Zakładając nowe akwarium postanowiłem zrezygnować ze zwykłych dławików, które strasznie się grzeją i tym samym podnoszą temperaturę wody. Wpadłem na pomyśl użycia osprzętu od żarówek energooszczędnych. Moim zdaniem jest to chyba jeden z łatwiejszych sposobów podłączania świetlówek, ponieważ mamy tylko zasilanie oraz 4 kabelki, które musimy podłączyć-nie potrzebujemy żadnych starterów.

Przewagę elektronicznych dławików (które zaadoptujemy od żarówek energooszczędnych) stanowią fakty:

- nie grzeją się tak mocno
- zajmują mniej miejsca
- są łatwe do montażu
- świetlówka świeci dłużej i jaśniej (20%), nie zużywa się tak szybko,
- świeci prawie ciągłym światłem, nie miga
- zapala się natychmiast
- nie potrzebuje dodatkowych urządzeń - starter

Mają niestety jedną wadę-nie można zastosować ich do świetlówek o większej mocy 36-40 W

Potrzebujemy żarówkę energoszczedna odpowiedniej mocy - ja używam o 1-2W większą od planowanej świetlówki,ponieważ nikt jeszcze nie sprawdził czy np. świetlówka 18 W świeci identycznie na dławiku o mocy 18 W i na osprzęcie od żarówki 18 W - więc można użyć trochę większej (chyba, ze ktoś wykona takie testy nie na "oko", ale porządnym sprzętem, bo na "oko" świecą tak samo).

Zapraszamy do zapoznania się z fotogalerią przeróbki lampy Atman.

{gallery}artykuly/oswietlenie/lampa_atman_przerobka{/gallery}

Zapraszamy do lektury artykułu w archiwalnym numerze "Młodego Technika": 

Wiecej archiwalnych numerów:
http://www.mt.com.pl/

Poniżej prezentuję mój projekt i wykonanie pokrywy oświetleniowej z aluminium.

Założenia:
1) Nietypowy gabaryt baniaka 600 x 500 x 500mm H, czyli brak możliwości zakupu gotowej pokrywy do przeróbki. Wiszące oświetlenie nie przeszło negocjacji z żoną.
2) Bez spawania - nie mam takich możliwości.
3) Bez klejenia - jakoś niedowierzam w magiczne specyfiki, a to jednak zabawa z prądem.
4) Bez nitowania - założenie jest wykończenie pokrywy okleiną, a więc potrzebuję płaskie powierzchnie.

No więc wymyśliłem sobie wykonanie stelażu pokrywy z rurek o profilu kwadratowym. Pewność solidnego podparcia. Wybrałem profil 20mm, grubość ścianki 2mm. W Warszawie rurki zakupiłem w http://www.kafra.pl/.



Z miejsca napotkałem problem, jak połączyć rurki w narożach ? Do czasu znalezienia w L-M czegoś takiego:

Niestety ten łącznik jest przeznaczony prawdopodobnie dla profilu 20mm / 1.50mm i nie pasował do moich rurek. Pomimo elastycznych "wąsów", bałem się wbijać go na siłę, aby się nie zaklinował.

Decyzja - szlifujemy. Ponieważ założyłem wysokość stelażu pokrywy 80mm, po jednej z nóżek musiałem przyciąć. Po obróbce wyglądały następująco:
 

No nie powiem, cholernie brudna robota z tym szlifowaniem była. Tutaj uwaga - po zeszlifowaniu "wąsów", łączniki wchodziły dość luźno w rurki. Już wiedziałem, że konieczne będzie jakieś wypełnienie. Komplet łączników:

Przygotowane elementy do złożenia:

I złożony stelaż:

Na zdjęciu powyżej stelaż złożony na sucho. Przed finalnym złożeniem, nóżki łączników smarowałem grubo silikonem - oczywiście klej nie chwyta ALU, ale za to jest dość dobrym wypełniaczem. Po tym zabiegu stelaż nabrał sztywności.

Dalej, płyty boczne grubości 3.00mm. Do mocowania przygotowałem samo wiercące wkręty 3.50mm x 13mm długości z stożkowym łbem. Lokalizacje wierceń wybrałem, aby jednocześnie uchwycić płytę, profil i jeszcze łącznik. Otwór cienkim wiertłem 2.00mm (uwaga, łamią się) + rozwiercenie pod łeb wkrętu. I tu popełniłem błąd. Do rozwiercenia miałem 5mm wiertło co się okazało zbyt mało. Nie śmiać się, ale z braku laku, poszerzałem rant widią  (całkiem ciekawe doświadczenie).

Wkręty prawie całe się chowają:  

Tak wygląda stelaż z przykręconym frontem i tyłem:

Boki przygotowane do wiercenia:

 Tak wygląda narożnik:

A tak wygląda z kompletem płyt bocznych:

Zawias taśmowy będzie mocowany do ramy stelażu w poziomie. Po zamknięciu zawiasu ma 3.00mm grubości. Więc muszę dodać płaskowniki 3.00mm od spodu pokrywy aby wyrównać poziom styku.

Uhh..., tu było trochę schodów. Namniejszy wkręt jaki znalazłem to 2.9mm x 9mm długości. Pokrywa 3mm + płaskownik 3mm = 6mm. A więc wkręt przechodzi na wylot. Niestety konieczne jest jego ucięcie (na szczęście łopatka jest cienka i łatwo się łamie) i szlifowanie. Poniżej zdjęcie spodu pokrywy z przymocowanymi płaskownikami po obwodzie:  

Mocowanie zawiasu do pokrywy:

PRÓBA WYTRZYMAŁOŚCI:

To było dobre. Poprosiłem córcię "tylko delikatnie stań" a ona hyc z impetem wskoczyła na pokrywe. Troszkę mi się gorąco zrobiło. Ale wyszło bardzo solidnie.

Niestety wyszedł mój błąd w obliczeniach / projektowaniu:

W tylnej ścianie nie zostawiłem miejsca na pokrywę w pozycji otwartej 

Muszę wyciąć 3.00mm prawie na całej długości ścianki. Mam nadzieję, że uda się dociąć. Jeśli nie, będę musiał zamówić nową blachę...

Troszkę wybiegnę na przód. Znalazłem małe 40 x 40 x 20mm, wydajne 13m3/h, i super ciche 21dB wentylatorki. Może nie są najtańsze, ale powinny się sprawdzić. Zastanawiam się tylko jak je zamocować. Chodzi mi diabelski pomysł, aby przykręcić je wewnątrz... 

Niestety tylni panel musiał zostać ucięty z nowego arkusza. Zmiana - konieczne wcięcie pod otwierającą się pokrywę. Przyjrzyjcie się zdjęciu wcześniejszemu i poniższemu, zapewne zauważycie różnicę:
 

Teraz dekiel już się fajnie otwiera. Zawias przykręcony. Teraz można powiedzieć, że to zaczyna przypominać pokrywę oświetleniową !

W płaskowniku mocowanym od spodu pokrywy, nawierciłem uprzednio 2 otwory 5mm po obu stronach. To będą punkty podparcia dla prętów - kiedy pokrywa będzie otwierana.

Wszystkie otwory mocujące zostały poprawione / rozwiercone właściwym już wiertłem. Użyłem wiertła 8mm. W ten sposób, wszystkie łby wkrętów się chowają. Czekają na szpachlowanie.

Aha i jeszcze jeden otwór w tylnej ścianie pod uziemienie. Swoją drogą, ciekawe ilu akwarystów z aluminiowymi pokrywami pamięta o takim drobiazgu ?

Poniżej zdjęcie miejsca mocowania zawiasu:

Jako relingi do mocowania uchwytów świetlówek wybrałem ceownik 15 x 15 x 2.00mm:

Na tą chwilę świetlówki będą bez odbłyśników, ale ponieważ przewiduję ich dołożenie w niedalekiej przyszłości, rozstaw relingów 45cm. To tyle ile odległość w osi otworów odbłyśników pod 24W.

Ważne - startuję z 4 świetlówkami, ale prawdopodobnie będę dokładał 5-tą. Więc przygotowałe od razu otwory pod uchwyty dla 2 kombinacji - 4 świetlówki i 5 świetlówek w równych odstępach. Jak dojdzie 5-ta świetlówka, odkręcę środkowe i zmienię jedynie ich miejsce. 

Mamy ładną klameczkę. Zamontowana tymczasowo (przed szpachlowaniem i "tapetowaniem"):

Dzisiaj zakończyłem wiercenia, cięcia i szlifowania ścierniwem. Wszystkie wkręty pochowane, czekają na szpachlowanie:

Poniżej prezentuję pokrywę w "pełnej krasie"

Po szpachlowaniu i szlifowaniu:

Wykończenie:

Finał.

Oświetlenie ATTI - zestaw podstawowy T5, 4 x 24W.
Wentylatory SUNON (jeszcze nie podłączone) - 0.8W, 13m3/h, 21dBa

Uwagi autora:

Dla potencjalnych naśladowców pierwsze spostrzeżenia z eksploatacji:
- Wentylatorki wbudowane wewnątrz to jednak nieporozumienie. Parowanie robi swoje. Po pierwszej nocy fany były mokre  . Przykręciłem je od zewnątrz i wcale źle to nie wygląda. Autentycznie ich nie widać.
- Wybrane wentylatorki 2 x 13m3/h są zbyt mocne. Przy wyłączonym filtrze, same wentylatory powodują falowanie wody (dacie wiarę ?). Ponadto przekazywały drgania na pokrywę. Zrobiłem następujący "myk". Wentylatorki są na napięcie 24V. Zmieniłem zasilacz na 9V i osłabiłem ich wydajność. Nawiew wydaje się ok (zobaczymy latem) a i teraz są całkowicie bezgłośne

Czytaj komentarze lub zadaj autorowi pytanei na forum:
http://www.roslinyakwariowe.pl/forum/viewtopic.php?t=29360

Nie jesteś pewien czy dasz sobie radę? Zamów gotową pokrywę w jednym z 12 kolorów pod dowolny wymiar akwarium:
http://sklep.roslinyakwariowe.pl/oswietlenie/pokrywy-oswietleniowe-c-24_211.html