Wstęp

Niektórzy akwaryści nazywają pierwszy okres dojrzewania akwarium - krytycznym pierwszym tygodniem lub miesiącem.

Jest to etap wymagający największego nakładu czasu i będący jednocześnie kluczowym dla dalszego dojrzewania aranżacji w "Akwarium Naturalnym". 

Przeegzaminujmy więc warunki jakie zachodzą w akwarium w tym trudnym okresie, oraz poznajmy prawidłowe czynności, które należy wykonać aby uniknąć problemów w prowadzeniu akwarium.

 

Nadmiar związków odżywczych w wodzie

Założyliśmy nowe akwarium i zamierzamy je utrzymać przez długi czas.

Ponieważ na początku używamy całkowicie świeżej wody, zaraz po założeniu jest ona najczęściej "brudna" (często mętna - przyp. red.). W tym przypadku "brud" oznacza, że woda zawiera nadmierne stężenia związków, a nie, że uwalnia do wody szkodliwe substancje niebezpieczne dla zamieszkujących akwarium organizmów.

Zastanówmy się, gdzie takie związki są generowane. W "Akwarium Naturalnym", jednym z kluczowych elementów jest odpowiednie podłoże dla roślin. Nie jest to tylko miejsce gdzie rośliny wodne rozwijają korzenie, ale też źródło składników odżywczych. Strefa ta stanie się środowiskiem życia dla mikroorganizmów rozkładających składniki odżywcze udostępniając je dla roślin.





ADA Power Sand zawiera składniki, które są uwalniane do wody akwariowej w początkowej fazie funkcjonowania akwarium.

Ponieważ granulat Amazonia jest sypany na wierzch Power Sandu - do wody nie przedostają się duże ilości składników odżywczych. Mimo wszystko nadmiar tych substancji, który przeniknie do wody podczas zakładania akwarium musi być w początkowej fazie usuwany poprzez podmiany wody.

Innym ważnym źródłem składników odżywczych są martwe lub obumierające liście roślin. Świeżo posadzone rośliny posiadają często liście w formie emersyjnej, które pod wodą obumierają ulegając wymianie na liście typowo podwodne, dostosowane do warunków panujących w akwarium. Pojawiają się wtedy znaczące ilości substancji organicznych uwalnianych z odrzuconych liści.


W akwarium typowo rybnym (tzw. "ogólnym") świeża woda podlega cyrkulacji dzięki pracy filtrów a ryby są wpuszczane do zbiornika dopiero gdy mikroorganizmy wystarczająco namnożą się w filtrze.

Co ważne - bakterie potrzebują składników odżywczych do metabolizowania materii organicznej i mineralnej - czyli do życia. Aby je do tego zachęcić, należy w akwarium z rybami posadzić wytrzymałe rośliny wodne takie jak żabienica amazońska (Echinodorus amazonicus/Echinodorus bleheri), które są sprzedawane w formie emersyjnej. Łatwo znoszą one początkowy etap życia akwarium nawet w mało sprzyjających warunkach i stanowią źródło materii organicznej w wodzie.

Mikroorganizmy szybko zaczynają rozwijać się dzięki substancjom uwalnianym podczas rozkładu liści, co stanowi dla nich naturalną pożywkę - pozwala to na szybkie dojrzewanie wody. Ilość składników wytwarzanych w tym procesie jest wystarczająca, aby akwarium całkowicie dojrzało.


Podobnie, sadząc rośliny wodne przycina się je lub też obcina częściowo korzenie co skutkuje dużą ilością uszkodzonych tkanek, z których również uwalniane są substancje organiczne (głównie cukry).

Z tych powodów ilość składników odżywczych uwalnianych przez rośliny wodne w początkowym okresie życia akwarium jest nieprzewidywalnie wysoka, przekraczając zapotrzebowanie wszystkich mikroorganizmów i w związku z tym potrzebne są podmiany wody, które są najłatwiejszą metodą poradzenia sobie z krytycznym pierwszym tygodniem czy miesiącem.

 

 
 

Rośliny na start akwarium

Jeżeli rośliny wodne rosną gęsto i aktywnie fotosyntetyzują, warunki wodne poprawiają się dzięki zdolnościom roślin do oczyszczania wody. Jednak niektóre rośliny rosną powoli, jednocześnie powoli przyswajając składniki odżywcze. Dlatego w świeżo zakładanych akwariach warto wykorzystać w aranżacji szybkorosnące rośliny łodygowe.

Szybko przyjmują się one w nowych warunkach powiększając w krótkim okresie swoje rozmiary i biomasę a co za tym idzie - bardzo wydajnie pochłaniają nadmiary związków odżywczych w początkowym okresie funkcjonowania akwarium.

Takie rośliny nazywa się "roślinami na start akwarium". Chociaż łodygowce są niekiedy trudne do utrzymania w dobrej kondycji przez długi czas, są doskonałymi roślinami na początek dojrzewania akwarium.

O ile nie koliduje to z aranżacją można również wykorzystać rośliny pływające, które równie szybko absorbują nadmiary składników odżywczych
 

 

Rozkład i absorpcja nadmiaru składników odżywczych

Zastanówmy się, co stanie się ze składnikami odżywczymi, kiedy upłynie już trochę czasu od założenia zbiornika.

Na początku substancje w filtrze ulegają rozpadowi. Składniki odżywcze zawarte w niezjedzonym pokarmie i martwych liściach przekształcają się w amoniak, który przez mikroorganizmy znajdujące się w filtrze zamieniają się w azotyny (NO3), a następnie w azotany (NO3).

Kiedy ten mechanizm dobrze działa, parametry wody są stabilne, a ryby mogą być hodowane bez problemów. Jednak podczas początkowego okresu dojrzewania, kiedy filtr nie wykorzystuje w pełni swojej funkcji biologicznej, nie poradzi on sobie z dużą dawką substancji odżywczych wyprodukowanych w akwarium.

Substancje odżywcze w wodzie występują w toksycznych formach takich jak amoniak czy azotyny. Z tego powodu ryby mogą być wpuszczone do akwarium dopiero po miesiącu od założenia akwarium. Wskazane jest sprawdzanie poziomu amoniaku i azotynów za pomocą testów przed wpuszczeniem ich do zbiornika.
 

Rośliny potrafią pobierać substancje odżywcze z wody również przez liście. Rośliny szybkorosnące pobierają więcej substancji. W akwarium z mocnym światłem i podawanym CO2 substancje odżywcze są intensywniej pochłaniane z wody a co za tym idzie woda staje się biologicznie czystsza. Proces ten jest swoistym oczyszczaniem wody przez rośliny akwariowe. 




W początkowym okresie dojrzewania akwarium ilość roślin jest zwykle zbyt mała. Skuteczność oczyszczania jest niska, dopóki nie pojawią się nowe odrosty a intensywność fotosyntezy wzrośnie. Dlatego też występuje duże stężenie substancji naturalnych w wodzie. Nadmiary mogą być zneutralizowane przez węgiel aktywny (NA Carbon) lub węgiel drzewny (Bamboo Charcoal) wykorzystany w filtrze jako medium filtracyjne.


 

Zmącenie wody - granulat Aqua Soil Amazonia

W początkowym okresie dojrzewania przejrzystość wody jest często niezadowalająca - z powodu jej zmętnienia. Przyczyn tego zjawiska jest wiele, a przeciwdziałanie zależy od konkretnego przypadku. Kiedy woda staje się mętna w wodzie można zauważyć drobne cząsteczki. Mogą to być drobinki Amazonii, która produkowana jest z naturalnej ziemi i poddawana procesowi granulacji. Chociaż nie jest to łatwe - jednak daje się je rozgnieść w wodzie a niewielkie drobinki granulek mogą być uwalniane do wody w świeżo zalanym akwarium.

Drobinki te nie powinny być widoczne po dłuższym okresie czasu. Jeśli mimo dobrej filtracji jest nadal mętna po upływie 24h - powinna być podmieniona. Zmętnienie wody zniknie po kilku podmianach. Dodatkowo używanie preparatu ADA Clear Dash może okazać się pomocne w usunięciu zmętnienia.

Aqua Soil Amazonia jest bardzo popularnym pośród serii podłoży Aqua Soil produktem mającym pozytywny wpływ na wzrost roślin. Podłoże to może zabarwiać wodę na żółto w początkowym okresie po zalaniu akwarium (problem dotyczy głównie 1 i 2 serii podłoża z lat 2005-2009).

Zjawisko to wywoływane jest kwasami humusowymi będącymi aktywnym elementem bazowego surowca Aqua Soil - czarnej ziemi.  Ponieważ kwasy te wspierają wzrost roślin, ich hodowla dzięki Amazonii, staje się łatwiejsza. Mimo to, spora ilość humusów może zostać uwolniona do wody w zależności od jej parametrów. Zabarwienie występuje częściej w wodzie alkalicznej. Kwasy humusowe są naturalnymi substancjami i nie mają negatywnego wpływu na ryby i rośliny. Żółte zabarwienie zwykle znika stopniowo dzięki podmianom wody. Jeżeli mimo to zjawisko takie w jakiś sposób jest denerwujące, można sobie z nim poradzić poprzez większe i częstsze podmiany wody lub stosując węgiel aktywny w filtrze. 

Zmącenie wody - inne przyczyny

Niezależnie od wieku akwarium, woda może stracić na przejrzystości w krótkim okresie czasu w przypadku braku regularnych podmian wody. Woda staje się wtedy biała, jakby zostało do niej wlane mleko a w przypadku braku reakcji zmienia stopniowo barwę na zieloną. Takie zjawisko występuje gdy mikroorganizmy w filtrze nie funkcjonują wystarczająco wydajnie.

Jeżeli organika nie jest neutralizowana przez filtr i duże jej stężenie utrzymuje się w wodzie, mikroorganizmy żywiące się materią organiczną (glony) szybko się namnażają w akwarium co wywołuje efekt zmętnienia i zielonego zakwitu wody. Z czasem może ich być tak dużo, że nawet regularne podmiany wody mogą nie podołać problemowi.

Akwarium wraca do odpowiedniego stanu dzięki napowietrzaniu w dzień, przy wyłączonym CO2 i kilku podmianach wody przeprowadzonych w ciągu kolejnych trzech dni. Jeżeli stan akwarium jest poważny dobrą metodą jest sterylizator UV, który w ciągu krótkiego okresu czasu zabija glony i usuwa zielone zmętnienie wody.

Inne częste problemy w akwarium

Wypływające korzenie

Często słyszy się o problemie z wypływającymi korzeniami z podłoża po zalaniu zbiornika wodą.

Niektóre korzenie mogą pływać gdy są wysuszone. Z czasem gdy drewno nasiąknie wodą - nie będzie łatwo wypływać na powierzchnię. W przypadku gdy jednak tak się dzieje należy na korzeniu położyć kamień, który utrzyma go pod wodą. Po około tygodniu (w zależności od rodzaju korzenia), kiedy drewno nasiąknie już wodą  - kamień można usunąć.



Choroba zwartek (kryptokoryn)

Liście kryptokoryn mogą rozpływać się świeżo po posadzeniu. Jednak ich kłącza zwykle pozostają w dobrym stanie i rośliny szybko wypuszczają świeże liście.

Jest to naturalny mechanizm pozwalający roślinie na przystosowanie się do nowych warunków wodnych i zmiany oświetlenia. Chociaż może być problemem rozpadanie się liści na krótko przed konkursową sesją zdjęciową (pod tym względem, kryptokoryny to trudne rośliny) to nie powinno to stanowić problemu w przypadku początkowego okresu życia akwarium, ponieważ z czasem nowe liście i tak się pojawią.



Rozpuszczające się liście powinny być odessane za pomocą węża ponieważ mogą one zabrudzić wodę.



Dziwne zachowanie i obumieranie krewetek

Inny problem specyficzny dla początkowej fazy akwarium to ospałe zachowanie krewetek lub nawet ich śmierć - w przypadku chemikaliów przeciw owadom, którymi czasem spryskiwane są kryptokoryny i anubiasy w trakcie przebywania na plantacji.

Aby temu zapobiec należy dokładnie przepłukać rośliny przed sadzeniem pod bieżącą wodą.




Jeżeli tylko opieka nad akwarium będzie uważna, szczegółowa i konsekwentna już od samego początku - to w miarę rozwoju aranżacji pielęgnacja akwarium będzie coraz łatwiejsza.



Zdjęcia i tekst oryginału: Aqua Design Amano (ADA)