Twoje pierwsze akwarium roślinne - jak zacząć?

Pozwólcie, że rozpocznę ten artykuł od stwierdzenia że nie jestem specjalistą w dziedzinie hodowli roślin wodnych. Podczas 15 lat doświadczeń akwarystycznych w hodowli rybek zawsze...


Pozwólcie, że rozpocznę ten artykuł od stwierdzenia że nie jestem specjalistą w dziedzinie hodowli roślin wodnych. Podczas 15 lat doświadczeń akwarystycznych w hodowli rybek zawsze trzymałem żywe rośliny w moich słodkowodnych akwariach, ale prawdziwe zainteresowanie hodowlą roślin zaczęło się 2 lata temu. Uznałem że to wystarczająco, aby ośmielić się napisać ten artykuł.  
Pierwszą rzeczą które moje doświadczenie mi mówi jest stwierdzenie, że hodowla zdrowych roślin zasadniczo nie różni się, ani nie jest bardziej skomplikowana niż hodowla zdrowych rybek. Wszystko czego potrzeba to zdać sobie sprawę że tak jak rybki, rośliny też są żywymi istotami, które będą miały się dobrze jeżeli tylko będą spełniane ich podstawowe wymagania życiowe. Tak jak wśród rybek są gatunki odpornych roślin które mogą tolerować gorsze warunki lub błędy popełnione przez początkującego hodowcę, tak samo są gatunki roślin bardzo delikatne zalecane tylko dla doświadczonych hodowców. Ten artykuł opisuje prosty, niedrogi sposób na urządzenie akwarium roślinnego. Ale wpierw omówmy parę szczegółów wyboru zbiornika i wyposażenia do niego.
 
Akwarium
Jak wiesz akwaria są sprzedawane we wszelkich możliwych rozmiarach i kształtach. Najważniejsze przy wyborze zbiornika jest jego wysokość - nie powinien być zbyt wysoki. Wynika to ze strat intensywności światła które pada na rośliny wraz ze wzrostem głębokości wody. Na zbiornik dla początkującego wysokość 30 do 45 cm wydaje się najbardziej odpowiednia i objętość 50 do 200 litrów , które zapewnia miejsce na bogactwo roślin bez wydawania zbyt wielu pieniędzy. Następnym szczegółem na który warto zwrócić uwagę jest długość akwarium. Jako że najlepszym typem oświetlenia dla prostych akwariów roślinnych są świetlówki, a świetlówki są sprzedawane w standardowych długościach to zbiornik powinien być tylko nieco dłuższy od świetlówki (nigdy krótszy). Pozwala to zredukować koszty oświetlenia i optymalnie oświetlić cały zbiornik.

Standardowe długości świetlówek
Długość (cm) 45 60 75 90 105 120 150
Moc (W) 15 18 (20) 25 30 38 36 (40) 58
 
Oświetlenie
Odpowiednie oświetlenie jest jednym z najważniejszych czynników dla akwarium roślinnego. Najbardziej ogólne wytyczne dla prostych zbiorników roślinnych dotyczące oświetlenia zalecają oświetlanie 10-12 godzin dziennie i użycie przynajmniej 1 W oświetlenia na każde 2 litry wody w akwarium. Tak więc jeżeli masz 120-litrowe akwarium to powinieneś użyć przynajmniej 60W oświetlenia ( świetlówki 3x20 W lub 4x15 W). Na rynku są dostępne świetlówki różnych producentów i różnych rodzajów, ale jakakolwiek typu "Full-Spectrum" lub "Dayliht" spełni swoje zadanie dobrze a zarazem są znacznie tańsze od świetlówek specjalistycznych dostępnych w sklepach akwarystycznych. Ta więc jeżeli zamierzasz zainwestować w świetlówki specjalistyczne to dobrze ale możesz także zmieszać świetlówki specjalistyczne i zwykłe lub użyć nawet tylko świetlówki zwykłe.
 
Filtracja
Nie jest zalecanie stosowanie w akwarium roślinnym filtra podżwirowego (UGF), ponieważ ten typ filtra osłabia wzrost uszkadza korzeni, ogranicza dobór podłoża i stosowanie dodatków do podłoża. Jeżeli w twoim akwarium jest już zamontowany filtr podżwirowy i chcesz go obsadzić roślinami to dobrze. Spróbuj, a jeżeli nie osiągniesz spodziewanych rezultatów rozważ wyłączenie filtra. (musi to być zrobione ostrożnie, szczególnie gdy zbiornik długo chodził na tym filtrze i w podłożu zgromadziło się dużo nieczystości). Jeżeli urządzasz akwarium od nowa powinieneś bezwzględnie dać pierwszeństwo filtrom zewnętrznym. W małych zbiornikach filtry wewnętrzne spełniają swoje zadanie dobrze i nie są zbyt kosztowne. Dla dużych zbiorników doskonałym rozwiązaniem są filtry kubełkowe. Nie zalecane są filtry kaskadowe i typu "Wet-Dry", gdyż zwiększony kontakt wody z powietrzem powodują nadmierną ucieczkę rozpuszczonego w wodzie dwutlenku węgla CO₂ co jak jest przedstawione w punkcie poniżej jest bardzo istotnym czynnikiem. (...)
 
Podłoże
(... ) Idealnym podłożem dla zbiornika roślinnego jest żwir o ziarnach 1-3 mm, ułożony na dnie w warstwę o grubości 5-8 cm. Jeżeli zamierzasz urządzić naturalnie wyglądające akwarium powinieneś wybrać naturalnie wyglądające podłoże (zazwyczaj w odcieniach szarym lub brązowym). Podłoże powinno być także neutralne tj. nie powodować zmian odczynu i twardości wody. Bardzo zalecane są dodatki do podłoża zawierające przyswajalne przez rośliny żelazo (np. lateryt ).
 
Nawożenie CO₂
Nawożenie CO₂ jest kolejny podstawowym czynnikiem wzrostu roślin, ponieważ jest on jednym z podstawowych składników uczestniczących w procesie fotosyntezy. Cząsteczki CO₂ łatwo rozpuszczają się w wodzie i każde akwarium zawiera pewną ilość rozpuszczonego w wodzie CO₂ . W zależności od urządzenia zbiornika (rodzaj filtracji, parametry wody, ilość i rodzaj rybek itd.) naturalna zawartość CO₂ może być wystarczająca dla potrzeb roślin lub może być czynnikiem ograniczającym wzrost roślin. W tym wypadku należy sztucznie podnieć ilość rozpuszczonego w wodzie CO₂. Na rynku są dostępne bardzo drogie i wymyślne systemy zestawy do dozowania CO₂ ale dla początkującego hodowcy jest inne skuteczne i niedrogie rozwiązanie: reaktor drożdżowy do samodzielnego wykonania. Można go wykonać z roztworu wody, cukru i drożdży, który wlewa się do szczelnej butelki i wprowadza wężykiem i kamieniem napowietrzającym do akwarium. (...)
 
Nawożenie
Tak jak inne żyjące stworzenia rośliny potrzebują do życia różnych składników mineralnych. spełniania . Trzy podstawowe składniki dla każdych roślin to azot, fosfor i potas (N-P-K), tak więc ogrodnicze nawozy są produkowane właśnie z tych składników nazywanych makroelementami. Jednakże woda akwariowa ma tendencje do akumulowania dużych ilości azotu N i fosforu P w postaci amoniaku, azotanów, fosfatów itd. I nadmiar tych składników może powodować szereg problemów ( zatrucie ryb, rozwój glonów, zmiany pH itd.) tak więć nawozy akwariowe powinny mieć tylko dużą zawartość potasu K. Oczywiście szereg innych elementów w małych ilościach jest niezbędnych do dobrego wzrostu roślin. Te składniki nazywamy mikroelementami: Fe, Zn, Mg, Mn, S, B i in. Jest wiele dobrych komercyjnych nawozów dla roślin akwariowych które zawierają wszystkie niezbędne składniki dla roślin. Można je po prostu kupić i "karmić" nimi rośliny.
 
Urządzanie akwarium
A taraz przejdziemy krok po kroku prcedurę urządzania prostego akwarium roślinnego. Pamiętaj, że to tylko wytyczne... jak to często bywa w naszym hobby, jest wiele dróg zrobienia tego dobrze ( a także wiele dróg aby to zrobić źle!)

1. Wybierz zbiornik, zmierz jego wymiary i oblicz objętość. Preferuj zbiorniki o wysokości pomiędzy 30 a 45 cm. Wyczyść akwarium czystą gąbką i czystą surową wodą. Umieść zbiornik na miejscu jego ostatecznego ustawienia, najlepiej w miejscu gdzie dogodzi rozproszone światło słoneczne.
2. Zainstaluj świetlówki i akcesoria w pokrywie łącznie nie mniej niż 1W na 2 litry wody pojemności zbiornika. Wybierz najdłuższe z możliwych świetlówki, które pasują do twojej pokrywy. Użyj albo tylko świetlówek typu 'Daylihgt" lub zamień jedną lub więcej z nich na świetlówkę specjalistyczną dla roślin. Jeżeli to możliwe umieść dławiki poza pokrywą aby zapobiec przegrzewaniu (...)
3. Wybierz filtry wg podanych uprzednio sugestii, i umieść na miejscu przeznaczenia. Jeżeli to możliwe wybierz dwa mniejsze niezależne filtry niż jeden większy. Daje to większe bezpieczeństwo - jeżeli jeden filtr się zatka lub zepsuje nie tracisz całej filtracji.
4. Dobierz podłoże i przepłucz starannie w surowej wodzie. Daj na dno 3-5 cm warstwę żwiru. Dodaj odpowiednie ilości dodatków (nawozy i in.) i dobrze wymieszaj. Dodaj żwir aż do uzyskania warstwy 5-8 cm. (...)
5. Napełnij zbiornik do połowy wodą. Może to być odchlorowana woda surowa lub jeszcze lepiej woda z ustabilizowanego akwarium co do której masz pewność że nie zawiera toksyn i chorób ryb. Większość roślin dobrze rośnie w temperaturze +20-280C, pH pomiędzy 6,4 i 7,2 w wodzie od miękkiej do średnio twardej.
6. Wybierz dekoracje: korzenie, kamienie, cokolwiek i uruchom wyobraźnię do zrobienia wystroju akwarium. Weź pod uwagę że cokolwiek ułożysz z tyły wkrótce zostanie zasłonięte przez rosnące rośliny (...)
7. Napełnij akwarium całkowicie i włącz filtry. Z początku woda może być zmącona od podłoża i/lub rozwoju bakterii. Jest to normalne, po prostu pozwól aby w ciągu kilku dni się woda się ustabilizowała.
8. Jeżeli wszystko idzie dobrze i woda jest przejrzysta, jesteś gotowy do wprowadzenie pierwszych roślin!. Ponownie uruchom wyobraźnię. Na początek polecam kilka odpornych, szybko rosnących gatunków roślin: Hygrophila, Valisneria, Saggitaria, Elodea i in. (...)
Gdy rośliny zostały posadzone dodaj płynnych nawozów dla roślin, a następnie kontynuuj nawożenie wg instrukcji producenta.
9. Po kilku tygodniach, gdy zbiornik dojrzewa powinieneś być gotowy dodawać żywe organizmy (jeżeli chcesz oczywiście... ale ludzie rzadko mają wyłącznie roślinne akwaria) . Wybór stworzenia można dodać jest to materiał na książkę ale zależy od osobistych preferencji. Nie trzeba chyba nadmieniać że należy unikać ryb niszczących rośliny i kopiących w podłożu. (...)
10. Wkrótce zapewne zobaczysz glony pojawiające się na dekoracjach, liściach, szkle itd. Jest to w tym momencie nieuniknione ale i zarazem korzystne - oczywiście dopóki są one pod kontrolą. Do utrzymania glonów pod kontrolą pomocne mogą być niektóre rybki odżywiające się glonami (...)
11. Po dalszych kilku tygodniach powinieneś rozpocząć regularną podmianę wody. Jak często i ile wody należy podmieniać zależy od wielu czynników, ale większość ludzi podmienia 10-30% wody co 1-4 tygodni. Jest lepiej podmieniać mniejsze ilości wody ale za to częściej... jak ktoś kiedyś powiedział: "Nie ma czegoś takiego jak za dużo podmiany wody".
(...)